JAPAN PAST AND PRESENT

“Wherever you build, there is an existing landscape… Bringing the uniqueness out of the landscape is what i try to do.” – Tadao Ando

Hầu hết các công trình của Ando đều xuất hiện các bức tường bê tông. Công trình kiến trúc Nhà thờ Ánh sáng  với lớp vỏ bên ngoài dày không dưới 380mm, trong khi Nhà thờ trên nước ở Hokkaido (Nhật Bản, thiết kế: 09 / 1985-04 / 1988; xây dựng: 04 / 1988- 09/1988) với lớp ngoài cùng là lớp bê tông dày 250mm, cách nhiệt 50mm và bức tường bê tông bên trong cùng dày 60mm.

Philip Drew có viết: “Ando quan niệm các công trình của ông như là nghệ thuật Đất, là những nơi bị chôn vùi đã đấu tranh một cách kịch tính hóa cuộc giao thoa giữa kiến trúc và thiên nhiên để hiện diện trên trái đất này.” Xu hướng coi các công trình là nghệ thuật Đất được thể hiện một cách mạnh mẽ hơn trong các dự án Ngôi nhà Benesse, Bảo tàng Lịch sử Chikatsu-Asuka của Ando (Minamikawachi, Osaka, Nhật Bản, 1991-94; trang 178) cũng cấp bằng chứng sống động về sự gắn bó của ông không chỉ với đất đai mà còn là lịch sử cổ đại của Nhật Bản.

Nằm gần thị trấn Kishi ở tỉnh Osaka, công trình kiến ​​trúc đặc biệt này được xây dựng giữa một số gò mộ (kofun) nổi tiếng nhất ở Nhật Bản, bao gồm bốn lăng mộ hoàng gia. Người nước ngoài thường truy tìm nguồn gốc của nền văn minh Nhật Bản đến Trung Quốc hoặc Hàn Quốc, và họ có thể không biết đến các nền văn hóa rất cổ xưa như thời đồ đá mới Jomon, được đặt tên theo đất nung đặc trưng “hoa văn dây”, một số có niên đại lâu hơn 10000 năm, biến nó trở thành đồ gốm lâu đời nhất trên thế giới.

Vào thế kỷ thứ 3 A.D., những người được gọi là Yaoyoi bắt đầu xây dựng những gò đất lớn trên lăng mộ các nhà lãnh đạo ở vùng Kinki, gần các thành phố hào hoa, hiện đại của Kyoto và Osaka. Công trình lớn nhất là của Hoàng đế Nintoki, trị vì từ năm 313 đến năm 399. Địa điểm tổ chức lễ hội này được tạo hình lỗ khóa đặc trưng, là một trong những địa điểm lớn nhất của thế giới cổ đại, dài gần 500m, có diện tích 32ha và cao 35m. Bởi vì nội bộ Hoàng gia nghiêm cấm, bác bỏ tất cả các cuộc khai quật khảo cổ học trên địa điểm này nên ngôi mộ của Nintoku vẫn là một bí ẩn lớn. Bảo tàng lịch sử Chikatsu-Asuka nằm trong khung cảnh thiên nhiên xung quanh một khúc cua trên con đường dẫn từ thị trấn nhỏ Kishi.

Miêu tả riêng của Ando về công trình đã mang đến một ý tưởng rõ nét về diện mạo của nó. “Để tạo ra một bảo tàng tích hợp với các gò chôn cất, nó được hình thành như một ngọn đồi bậc thang được nâng lên kiến tạo từ địa hình tự nhiên, từ đó du khách có thể quan sát toàn bộ nhóm gò mộ gần đó, những cây mận, một cái hồ và những lối đi giữa các khu vực xung quanh. Những ngọn đồi bao bọc bảo tàng trong một môi trường phù hợp cho các hoạt động ngoài trời và cho phép nó hoạt động như một trung tâm của khu vực. Bên trong tòa nhà, các khu vực trưng bày đều tối và các đồ vật được trưng bày như chúng được tìm thấy trong các lăng mộ. Du khách trải nghiệm cảm giác bước vào một ngôi mộ thực sự và cảm thấy như được quay về thời cổ đại.”

Đặc điểm chính của bảo tàng là tòa tháp làm bằng bê tông không có cửa sổ chiếm ưu thế trong cấu trúc bậc thang. Khi một du khách bước vào bảo tàng sẽ nhìn lên khoảng không bên trong tháp với hy vọng tìm thấy một chút ánh sáng len lỏi nơi đây. Nhưng mà trước mặt du khách chỉ là một khoảng không đen kịt. Khi được hỏi bằng cách nào mà ông hình thành được ý tưởng về tòa tháp trung tâm này, với sự hiện diện điêu khắc không thể phủ nhận của nó, đặc biệt là khi nhìn từ bên ngoài, Ando nói một cách dứt khoát: “Suy nghĩ đầu tiên của tôi trong trường hợp tháp của Bảo tàng Chikatsu-Asuka là tạo ra nội thất có cảm giác như một ngôi mộ. Hình thức bên ngoài phát triển từ mong muốn đó. Tôi muốn không gian bên trong bảo tàng tối hơn so với hiện tại, nhưng vì lý do an ninh, cần phải duy trì một mức độ ánh sáng nhất định. “

Ando khẳng định muốn thiết kế sao cho bên trong Bảo tàng lịch sử Chikatsu-Asuka tối hơn, có sự gợi nhớ tới nhận xét của ông về Nhà thờ Ánh sáng, nơi ông đáng ra có thể thiết kế không có kính trong không gian mở hình thánh giá. Đây như là một hành động biểu thị cho tính nghiêm ngặt  hay đúng hơn là ý định đưa ra ý tưởng chạm đến giới hạn của nó, đây chính là đặc điểm tiêu biểu trong công việc của Ando. Bảo tàng dành cho văn hóa lăng mộ Nhật Bản có thiết kế liên quan mật thiết với bối cảnh lịch sử. Một lần nữa, sự chắt lọc khái niệm thiết kế kiến trúc của Tadao Ando đã giúp ông tạo ra được công trình hiện đại nhưng lại  mang trong mình nguồn gốc sâu lắng từ đất nước Nhật Bản.

Những kết nối được nhấn mạnh trong cấu trúc chính, nhưng cũng trong điều kiện thiên nhiên tức khắc, tất cả mọi thứ nằm trong bản thiết kế của kiến trúc sư. Một thác nước chảy ở gần lối vào của bảo tàng, du khách đi bộ dọc theo một con đường cong để đến được bảo tàng, được phân định bằng một bức tường bê tông. Việc sử dụng nước trong công trình kiến trúc này cũng như trong nhiều dự án khác nữa, như ở Himeji, có một ý nghĩa đặc biệt đối với kiến trúc sư. Ando nói: “Đối với người Nhật, nước không chỉ được cảm nhận về mặt vật chất mà còn cả về mặt tinh thần. Có một thành ngữ thế này: Chúng ta có thể quên đi quá khứ bằng cách ném nó xuống nước. Việc sử dụng vật liệu nước trong kiến trúc của tôi là một nỗ lực nhằm mang lại một chiều hướng tâm linh liên quan trực tiếp đến tư tưởng và truyền thống của Nhật Bản.”

Du khách có thể vào bảo tàng, hoặc chọn đi bộ qua khuôn viên, nơi có nhiều góc nhìn khác nhau về cấu trúc và các khu mộ gần đó. Cách kết cấu bằng bê tông một cách “hết sức điên rồ” trong khu vườn tạo nên một khung  cảnh hoàn hảo của bảo tàng, sự pha trộn giữa thiên nhiên, lịch sử và mặt đất tạo thành một tổng thể hiện đại, thống nhất với nhau.

Chùa Komyo-ji trông lung linh trên mặt nước quanh hồ. Nguồn nước suối của ký ức trào lên từ dưới lòng đất làm du khách hân hoan và góp phần nuôi dưỡng linh hồn sâu bên trong của họ. Chính từ những điều sâu xa này, Ando đã xây dựng lên công trình kiến trúc này.

Dịch sách: ANDO Complete Works 1975 – Today (Philip Jodidio)

Bản dịch khác về kiến trúc của Tadao Ando: Land of Wood